ارتباطات میان فرهنگی

من چه کسی هستم؟ پاسخی به این سوال میدهیم (البته پاسخ سادهای هم نیست) بیانگر هویت ما یا حداقل بخشی از هویت ماست.

پاسخ به این سوال که ما چه کسی هستیم چه در سطح فردی و چه در سطح گروهی با این سوال که دیگران چه کسی هستند پیوند خورده است. هویت ما در نسبت با هویت دیگران تعریف میشود.

تعریف از «ما»، مستم ارائه تعریفـی از «آنهـا»سـت. در خـلال رابطـه بـا دیگران مفاهیم شباهت (در میان اعضای گروه) و تفاوت (با اعضای دیگر گروههـا) شـکل میگیرد و گروه «ما» در برابر «آنها» قرار میگیرد (جنکینز, 1381)

اما وما این ارتباط با آنها برای شناخت خود رابطهای برابر نیست.

این متن تا پایان روز شنبه تصحیح و تکمیل میشود

منابع

جنکینز, ر. (1381). هویت اجتماعی. تهران: نشر و پژوهش شیراز.

ما بلاک چین را غالبا با بیت کوین می شناسیم. بیت کوین با آرزوی حذف واسطه های مرکزی (بانک) در مبادلات شکل گرفته است. اما بیت کوین (پول دیجیتال) تنها یکی از امکاناتی است که فناوری بلاک چین میتواند در اختیار ما قراردهد.

بلاک چین یک دیتابیس پخش شده در کامپیوتر افراد مختلف است که هیچ مرکزیتی ندارد (گیک, 1396). بلاک چین از مجموعه ای از بلاک به هم پیوسته ساخته شده. بلاک ها شامل اطلاعات داده های ورودی به تابع هستند. بلاک ها به یک دیگر متصل هستند. چون داده ها هیچ مرکزیتی ندارند برای جلوگیری از تقلب، داده های بلاک های قبلی در بلاک های بعدی وجود دارد بنابراین تقریبا می توان گفت که در حال حاضر امکان تقلب در آن وجود ندارد. و هر کدام از nodeها در زنجیره به هم پیوسته بلاک ها می توانند بلاکی ایجاد کنند. در واقع بلاک های نوشته شده توسط هر node می تواند تایید شود (Process of proof). چون در بلاک چین نیازی به تایید هویت نیست nodeها می توانند به صورت ناشناس با یک دیگر در ارتباط باشند.

همین غیر مرکزگرا بودن نوید ارتباطی برابر بدون دخالت دولت‌ها را می‌دهد. و ناشناس بودن Nodeها می‌تواند امکان این را فراهم کند که بدون نابرابری‌های نژادی_جنسیتی و افراد در محیطی برابر ارتباط گیرند. می‌تواند امکان نظرسنجی‌های بدون دخالت دولت و بدون تقلب را در رابطه با مسائلی جهانی برای همه جهان بدون دخالت قدرت‌ها را فراهم کرده‌است.

بلاک چین ایده پیچیده‌ای است برای کسب اطلاعات بیشتر و دقیق‌تر گوش دادن به دو پادکست «رادیو دایجست قسمت سوم: هر آنچه از بیت کوین باید بدانیم» و «رادیو گیک (جادی) اپیزود ۷۷: بلاک چین» پیشنهاد می‌شود که منبع این یادداشت هم بوده است.

توسعه فضای مجازی میتواند مرزها و قراردادهای بین المللی را بی اعتبار کند. در جهان جدید دیگر نمی توان از روش های سابق حکمرانی برای کننترل تمامیت ارضی، تامین امنیت و حتی فراهم کردن امکانات آموزشی و بهداشتی که برعهده دولت هاست، استفاده کرد.

پیش از آغاز جهانی شدن، نظام حکمرانی مبتنی بر ارتباطات چهره به چهره (1) و قدرت کنترل غالبا به دست حکمرانان محلی بود با توسعه فناوری های ارتباطی به وجود آمدن دولت-ملت های مدرن دولت های مرکزی قدرت را به دست گرفتند. و بروکراسی های قدرتمند شکل گرفتند. اما در چنددهه اخیر با توسعه فضای مجازی شرایط و امکانات متفاوتی به وجود آمده است. این امکان وجود دارد که بیشتر خدمات دولتی در فضای مجازی ارائه شود. (دولت الکترونیک) و البته باید توجه داشت که همان گونه که دولت مقتدری در فضای واقعی وجود دارد باید در فضای مجازی هم حضور دولت حس شود. « بنابراین امروزه رئیس جمهور علاوه بر فضای فیزیکی باید در فضای مجازی نیز رئیس جمهور باشد. متاسفانه در ایران دچار Digital Gap شده‌ایم و از این قافله تا حدودی عقب مانده‌ایم. » (همان)

همچنین باید توجه داشت که فضای مجازی این امکان ارتباط نزدیکتر و غیر بروکراتیک دولت مردان و مردم را فراهم میکند و این فضا میتواند مطالبه گری مردمی را افزایش دهد که درعین حال پاسخگویی را مسئولین را می طلبد.

« در مطالعات اخیر پیرامون نحوه تعامل مردم با سیستم اداری متوجه شدیم، 87 درصد مردم عدم شفافیت اطلاعاتی یا همان سردرگمی، 67 درصد فساد اداری، 82 درصد ارتباطات و رانت و ارجح بودن روابط بر ضوابط را بزرگترین مشکل نظام اداری کشور می‌دانند.این حاکی از وجود مشکلی اساسی در سیستم اداری کشور است. حکمرانی دوفضایی در واقع فرصتی است برای جبران خطاهای گذشته و برای اینکه به صورت سیستمی عدالت در زندگی مردم گسترش یابد. » (همان)

توسعه فضای مجازی امکان، می تواند محدودیت های مکانی و زمانی گذشته را از بین ببرد و امکان بهره مندی از خدمات دولتی را برای همه فارغ از دوری و نزدیکی به مرکز فراهم کند البته پیش از بهرهمندی از چنین عدالتی لازم است که زیرساخت های مناسب نیز آماده شود تا توسعه ی فضای مجازی و دولت الکترونیک، «شکاف دیجیتالی» که به تبع آن شکاف های اجتماعی گذشته را بیشتر می کند، ایجاد نکند دولت الکترونیک همچنین میتواند هزینههای دولت را خدمات عمومی تا حد زیادی کاهش دهد.

 کار مجازی، بسیار از کارهای تکراری در جهان واقعی و جهان مجازی را حذف می کند و این حذف ها، منجر به کاهش هزینه ها، کاهش تخریب انسان و محیط زیست و عزت و کرامت انسانی است.  فرایندهای گسترده را فشرده می کند و با الگوریتمی شدن اقدامات، زنجیره ای از اقدامات در یک لحظه محقق می شود. (2) 

1 جهانی شدن، حکمرانی دوفضایی، دنیای مجازی و برقراری عدالت *حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر سعیدرضا عاملی

2- نشست بازخوانی پارادایم دوفضایی شدن ها و آینده ی فرهنگ در جهان

آیا هوش مصنوعی از هوش بشری پیشی می‌گیرد؟ این سوالی است که ذهن دانشمندان حوزه فناوری و مردم عامه را به خود مشغول کرده است. و فیلم‌های آینده نگرانه که ربات‌ها بر انسان تسلط دارد نشانه‌ای از وجود این دغدغه برای انسان است. (فیلم her که در یادداشت قبلی به آن پرداخته شد نمونه‌ای از همین فیلم‌هاست.)
اما برای پاسخ به این سوال ابتدا باید بررسی کنیم که رشد تکنولوژی به چه صورت است؟
ری کورزیل (Raymond Kurzweil)، از اندیشمندان حوزه فناوری و آینده پژوه آمریکایی، معتقد است فناوری نه به صورت خطی که به صورت نمایی رشد می‌کند.
از نظر او رشد تکنولوژی توقف ناپذیر است و هرکجا یک پارادایم ظرفیت رشد و بهره‌وری بیشتر نداشت ما به پارادایم دیگری سفر می‌کنیم.
« در دهه 50 لامپ های خلأ رو کوچک می کردن، کوچک تر و کوچک تر. تا وقتی که به مانع خوردن. اونا دیگه نمی تونستن لامپ خلأ رو کوچکتر کنند چون دیگه نمی تونستند خلأ رو درش نگه دارن. و این پایان کوچک سازی لامپ های خلأ بود. ولی این پایان رشد نمایی محاسبات نبود. ما به پارادایم چهارم که ترانزیستور هست رفتیم، و در نهایت به تراشه ها رسیدیم. وقتی که اون هم تموم شه ما به ششمین پارادایم میریم، و اون مدارهای ملکولی خود سازمان ده سه بعدی هست. »^۱ (سخنرانی تد،۲۰۰۹)
از نظر او توسعه فناوری تا آنجا پیش خواهد رفت که ما و فناوری یکی می‌شویم.
« زمانی که من دانش آموز بودم (کامپیوتر) آن طرف محوطه دانشگاه بود. الان در جیب های ما جا میشه. چیزی که به اندازه یک ساختمان جا می گرفت الان در جیب های ما جا میشه. چیزی که الان در جیب های ما جا میشه، ظرف 25 سال آینده در سلولهای خون ما جا میگیره. »^۱ (همان)
تکینگی (singularity) که مسئله‌ی این یادداشت است. اوج این توسعه فناوری است. مرحله‌ای از توسعه که هوش مصنوعی از هوش بشری پیشی گرفته و بر اون قاهر شده. اندیشمندانی که به رخ داد چنین واقعه‌ای باور دارند نتوانسته‌اند زمان دقیقی را برای وقوع آن پیش بینی کنند.
« کورزویل پیش بینی می‌کند که تکینگی حدود ۲۰۴۵ رخ می‌دهد.در حالی که وینج تاریخی قبل از ۲۰۳۰ پیش بینی می‌کند. در اجلاس تکینگی سال ۲۰۱۲، استوارت آرمسترانگ مطالعه‌ای روی بیش بینی‌های کارشناسان هوش مصنوعی انجام داد و به طیف گسترده‌ای از پیش بینی‌ها رسید که میانه‌شان سال ۲۰۴۰ بود. عدم قطعیت زیادی در این بیش بینی‌ها وجود دارد به طوری که آرمسترانگ در سال ۲۰۱۲ احتمال وقوع تکینگی بین ۵ تا ۱۰۰ سال آینده را ۸۰ درصد دانست. »۲ (ویکی پدیا، تکینگی فناوری)
گرچه آینده تکنولوژی واضح نیست اما آنچه که روشن است این است که طبق منطق رشد نمایی توسعه تکنولوژی سریع و سریع‌تر می‌شود. و نمی توان آن را متوقف کرد. 

۱- Ray KurzweilatTED2009, A university for the 

oming singularity 

۲- ویکی پدیا، تکینگی فناوری

در جهان مجازی شده سه نوع فضای ارتباطی به وجود می‌آید:

«1- فضای ارتباطی حاضر با حاضر

2 – فضای ارتباطی حاضر با غایب

نوع سوم،  ارتباط غایب با غایب است به این معنا که ماشین با ماشین ارتباط برقرار می‌کند و در اینجا با یک نظام ارتباطی کاملا صنعتی و اتوماتیک و در عین حال برنامه ای شده مواجه هستیم.» (عاملی؛ گزارش یک‌نشست)

در این یادداشت کوتاه به بررسی این سه کنش ارتباطی در فیلم her می‌پردازیم

فیلم her یک فیلم آینده نگرانه‌است که در آن توسعه‌ی هوش مصنوعی به حدی است که نرم‌افزار می‌تواند هم‌دم عاطفی انسان‌ها باشد و انسان را همراهی کند و حتی از انسان فراتر رود. روابط حاضر با حاضر پرچالش است و مدیریت آن سخت است. انسان‌ها نمی‌توانند باهم نوع خود به راحتی ارتباط برقرار کند و ازدواج‌ها به شکست می‌انجامد  و دوستی‌ها پایدار و صمیمی نیست. مانند روابط شخصیت اصلی با همسرش که او را ترک کرده یا دو تن از دوستان خانوادگیشان. انسان‌ها به حدی روابط میان‌فردی تیره‌ای دارند که حتی از نوشتن نامه و کارت پستال سالانه برای یک‌دیگر شانه خالی می‌کنند و نوشتن نامه‌های شخصی شغل شخصیت اصلی محسوب می‌شود.

اما اینجا نرم‌افزاری اختراع شده که با پردازش داده‌های انسانی قابلیت ارتباط گیری با انسان را دارد. نرم افزاری که شاید نسخه پیش رفته تری از دستیار های سخنگوی تلفن همراه باشد که امروزه با آن‌ها ارتباط می‌گیریم (مانند siri برای دستگاه‌های ios)

ارتباط حاضر با غایب دیگر سو تفاهمات و پیچیدگی های روابط انسانی را ندارد و به خوبی می‌تواند جای‌گزین هر دوستی و تامین کننده نیازهای عاطفی انسان باشد. این غایب می‌تواند جایگزین دوست، همراه و حتی همسر انسان‌ها باشد.

اما همین هوش مصنوعی و اختراع بشری در حال ارتباط با یک‌دیگر و یک ارتباط غایب با غایب نیز هستند. اما این ارتباط نه برای رفع نیازهای بشری، که مستقل از انسان است. در نهایت این هوش مصنوعی از انسان فراتر رفته و دیگر نمی‌تواند او را همراهی کند. هوش مصنوعی انسان را ترک می‌کند و آن‌ها ناگهان خود را تنها میابند. انسان‌ها دوباره به سوی یک‌دیگر برمی‌گردند و ارتباط مخدوش شده حاضر با حاضر را اصلاح می‌کنند.

منابع

http://www.hamshahrionline.ir/details/13649/City/vahdat-mrrcc.com#